چرا هسته معاملات بورس مدام هنگ می کند؟
او توضیح می‌دهد: «پاسارگاد در سال گذشته روزانه ۲هزار و ۵۰۰ کاربر برای معاملات داشت، اما در ماه‌های اخیر این رقم زیر ۱۰ هزار معامله نیست. الان هم موجی راه افتاده که فعالان بازار از شرکت‌هایی مثل مفید و آگاه به کارگزاری‌های دیگر مهاجرت کنند؛ بنابراین اختلال این سه کارگزاری را نباید اختلال کل بازار بدانیم.» فرهنگیان در همین حال این نکته را از قلم نمی‌اندازد که حجم معاملات سه سامانه بزرگ معاملات آنلاین بورس قابل مقایسه با کارگزاری‌های دیگر نیست. به گفته او بیشتر بازار را سامانه‌های معاملات سه کارگزاری مفید، آگاه و فارابی پوشش می‌دهند.
او در توضیح وضعیت سرور‌های شرکت‌های فعال در بازار سرمایه می‌گوید: «برخی کارگزاریها مانند آگاه، مفید و فارابی از oms خود جدا نمی‌شوند. یعنی oms و سیستم عاملی که به آن‌ها سرویس می‌دهد متعلق به خودشان است. در مقابل نیز برخی کارگزاریها از دو شرکت رایان هم‌افزار و داتکس به‌عنوان دو شرکت بزرگ ارائه‌دهنده سامانه معاملات برخط سرویس می‌گیرند. به گفته او شرکت داتکس، OMS چند کارگزاری را که مهم‌ترین آنان پاسارگاد است تامین می‌کند.» مدیرعامل داتکس تاکید دارد شرکت‌های خصوصی در حوزه زیرساخت‌های معاملاتی با سیلی صورت خود را سرخ نگه می‌دارند و درآمد آنان هیچ تناسبی با هزینه‌هایشان ندارد.
اختلال سیستم‌های معاملاتی به دلیل بی‌توجهی کارگزاریها به IT
او با بیان این مطلب که مشکل اختلال در سیستم‌های معاملاتی را به دلیل بی‌توجهی مدیران کارگزاریها به بخش IT می‌داند توضیح می‌دهد: «کارگزاریها تفکر IT ندارند. فکر می‌کنند مسوول IT صبح به صبح می‌آید دکمه را می‌زند، سرور را روشن می‌کند و به آنان نشان نمی‌دهد که چه می‌کند تا پول بگیرد البته اخیرا که آگاه و فارابی دچار اختلال شده‌اند کمی ترسیده و برای هزینه در بخش IT دست به جیب شده‌اند.»
فرهنگیان نگاه کارگزاریها و شرکت‌های بورسی به IT را نگاه ارباب-رعیتی توصیف می‌کند و می‌گوید: «ما برای آنان در حکم پیمانکار هستیم. در حالی که حوزه IT دستور و خواهش برنمی‌دارد و باید در زمان مناسب هزینه کرد تا بعد از یکی، دو سال نتیجه هزینه مشخص و مشکل حل شود.»
مدیرعامل داتکس درباره دلیل دیگر تمایل نداشتن مدیران کارگزاری برای هزینه در بخش IT می‌گوید: «کارگزاریها نیروی انسانی خود را با نیرو‌های IT مقایسه می‌کنند. در حالی که این مقایسه غلط است. نیرو‌های کارگزاری بیشتر اپراتور هستند و متوسط حقوقشان پایین است، اما کارگزاریها تسهیلاتی برای آنان قائلند و دست آنان را باز می‌گذارند که از کنار ترید درآمد داشته باشند، اما نیروی IT نمی‌تواند این‌طور کسب درآمد کند. برای همین هم می‌بینیم که نیرو‌های متخصص در این حوزه گاه پاسپورت به دست آماده مهاجرت هستند.»
افزایش میزان عرضه اولیه و داستان ادامه‌دار اختلال سیستم معاملاتی
روح‌الله دهقان، مدیرعامل شرکت مدیریت فناوری بورس پیش از این در واکنش به این شبهه گفته بود: «اگر هسته مرکزی بورس دچار اختلال شود تمام معاملات با مشکل برخورد می‌کند.» دهقان کندی هسته بورس را کتمان نکرده، اما میزان آن را به قدری ندانسته بود که این‌گونه موجب نارضایتی سهامداران شود. او گفته بود: «اگر هسته مرکزی بورس مشکل داشته باشد کل کارگزاریها با مشکل رو‌به‌رو می‌شوند و اگر زمانی کارگزاری (الف) با مشکل برخورد کند و همان زمان کارگزاری (ب) عملکرد خوبی داشته باشد قطعا مشکل ایجاد شده به زیرساخت‌های خود کارگزاری مربوط می‌شود.»
تکرار اختلال سیستم معاملاتی سه غول کارگزاری‌های بورس در حالی صدای سهامداران را درآورده و آنان را مجبور به کوچ به کارگزاری‌های دیگر کرده که بسیاری از آنان می‌پرسند درآمد هنگفت کارگزاریها از کارمزدی که دریافت می‌کنند، در کجا خرج می‌شود و چرا بخشی از این درآمد صرف بهروزرسانی سیستم‌های معاملاتی آنان نمی‌شود؟
بنابر آنچه دولت اعلام کرده در هفته‌های آینده میزان عرضه‌های اولیه به پنج روز در هفته افزایش می‌یابد. باید دید با این اوصاف مدیران کارگزاریها سرکیسه را شل می‌کنند و بخشی از درآمد خود را برای به روزرسانی سیستم معاملاتی کنار می‌گذارند یا سهامداران آنان باید همچنان چوب بی‌توجهی آنان به حوزه IT را بخورند؟
