تحلیلی از وضعیت آینده شرکت های قندی

به گزارش بیدنا، دنیای اقتصاد در گزارشی نوشت: سهام صنایع قند همزمان با روند صعودی بازار سرمایه افزایش قیمت‌ را تجربه کرده‌اند اما آمارها نشان می‌دهد این صنایع با پیچیدگی‌های متفاوتی رو‌به‌رو بوده‌اند. بررسی آماری نشان می‌دهد به‌طور میانگین مبلغ فروش شرکت‌های قندی در سال ۹۸ نسبت به سال ۹۷ کاهش پیدا کرد.

تیغ تیز قیمت‌گذاری بر شاهرگ شکرسازان: هرچند به نظر می‌رسد شیوع ویروس کرونا در کسب و کار صنایع قند در آینده تاثیرگذار خواهد بود اما تحلیل اوضاع به همین سادگی نیست. امسال شرایط برای صنعت قند متفاوت است؛ زیرا از یک‌سو بر اساس بند ۵ مصوبه ۱۲ خرداد سال جاری جلسه کارگروه تنظیم بازار قیمت مصوب شرکت تولید داخل برای سال ۱۳۹۹ به ازای هر کیلوگرم در کارخانه ۶۳۰۰ تومان تعیین و تصویب شد و از سوی دیگر حذف ارز تخصیصی دولتی از صنایع قندی و جایگزینی ارز نیمایی باعث افزایش نرخ واردات شده وطبیعتا هر چه نرخ واردات شکر خام افزایش یابد، بهای تمام شده هم افزایش می‌یابد و در نهایت نرخ فروش شکر هم متناسب با رشد بهای تمام شده بالا می‌رود.

تحلیل صورت‌های مالی شرکت‌های قندی نشان می‌دهد ۷۰ درصد از بهای تمام شده در این صنعت به نرخ مواد اولیه (شکر خام یا چغندرقند) مربوط است. در شرایطی که شکر کالایی استراتژیک است و حتی در صورت افزایش قیمت ها، میزان مصرف آن تغییر چندانی نخواهد داشت. اما تحقق سود بستگی به نرخ فروش شکر دارد. همواره افزایش نرخ شکر با مقاومت همراه بوده اما اگر شرکت‌های قندی از فرصت ایجاد شده ( افزایش نرخ شکر) بهره ببرند، با افزایش ظرفیت تولید شکر سفید از محل تصفیه شکر خام، سودآوری بیشتری خواهند داشت.

صنعت قدیمی: صنعت قند و شکر پس از صنعت نساجی دومین صنعت پر قدمت ایران محسوب می‌شود. در ایران، صنعت قند و شکر از سال ۱۳۱۱ فعال شده است. تولید در این صنعت عمدتا از محل استحصال چغندر و نیشکر انجام می‌شود. ﭼﻐﻨﺪرﻗﻨﺪ ﺑﻪ دو ﺻﻮرت ﺑﻬﺎره ﻳﺎ ﭘﺎﻳﻴﺰه ﻛﺸﺖ ﻣﻲﺷﻮد. در اﻳﺮان، ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ آب و ﻫﻮاﻳﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ از اواﻳﻞ اﺳﻔﻨﺪ ﺷﺮوع و در کشت بهاره تا اردﻳﺒﻬﺸﺖ اداﻣﻪ میﻳﺎﺑﺪ. دوره ﺑﺮداﺷﺖ ﭼﻐﻨﺪرﻗﻨﺪ ﭘﺎﻳﻴﺰه در اﻳﺮان، ﻛﻮﺗﺎه ﺗﺮ از ﭼﻐﻨﺪرﻗﻨﺪ ﺑﻬﺎره و از اواﺧﺮ ﻓﺮوردﻳﻦ ﺷﺮوع و ﺗﺎ اواﺧﺮ ﺧﺮداد اداﻣﻪ دارد. طبق گزارش‌های اعلام شده واردات شکر در سال ۹۷ به پایین ترین میزان خود در ۱۴ سال اخیر رسید و به عبارتی در این سال ایران به خودکفایی در زمینه تامین قند و شکر رسید که ناشی از میزان تولید یک میلیون تن شکر بوده است.

اما با توجه به اهمیت این محصول و استراتژیک بودن آن، همواره این صنعت با مسائل و چالش‌هایی مواجه بوده و بسیاری از شرکت‌های تولید‌کننده شکر در ایران از شرایط نامساعدی در سودآوری برخوردارند. اکثر شرکت‌های تولید‌کننده فعال در این صنعت سرمایه‌های اندکی دارند که این موضوع در کنار حساسیت‌های بالای سودآوری آنها به عواملی نظیر قیمت‌های دولتی، میزان چغندر موجود برای تولید، شرایط و تعرفه‌های شکرهای وارداتی و…، از اصلی‌ترین دغدغه‌های سرمایه‌گذاران و سهامداران این شرکت‌ها محسوب می‌شوند.

ریسک‌های صنعت: کاهش تقاضای محصول، ناشی از رکود و رشد اقتصادی کند و ضعیف کشور و جهان از ریسک‌های مهم این صنعت محسوب می‌شود. حساسیت بالای میزان مصرف قند و شکر با وضعیت اقتصادی و قدرت خرید خانوارها، یکی از مهم‌ترین ریسک‌های تولید‌کنندگان و سرمایه‌گذاران این صنعت است. همچنین نبود نظارت بر واردات یا خلأ سیاست‌گذاری‌های مناسب درخصوص وضع تعرفه‌های وارداتی از دیگر ریسک‌های این صنعت در سال‌های اخیر است. همواره یکی از رخدادهای تاثیرگذار بر این صنعت، تغییرات مداوم و تصمیم‌گیری‌های بعضا سلیقه‌ای در تعریف میزان تعرفه‌های وارداتی محصولات این صنعت است.

با توجه به آنکه قند و شکر به دلیل مصرف بالای سرانه چای در کشور، به نوعی از محصولات پر کاربرد در زندگی مردم است، دولت‌ها با وضع سیاست‌های مختلف در تعریف تعرفه‌ها یا قیمت‌گذاری‌های دولتی به‌طور مستمر نقشی پر رنگ در رویدادهای این صنعت ایفا می‌کنند.

عوامل موثر بر وضعیت صنعت: بازار اتانول تاثیر بسیاری بر قیمت شکر دارد، زیرا از محصولات جانبی شکر برای تولید الکل استفاده می‌شود و در نتیجه تقاضای بیشتر اتانول، افزایش قیمت شکر را در پی خواهد داشت. در ماه‌های اخیر با شیوع ویروس کرونا و آزاد شدن صادرات الکل، نرخ الکل و ملاس* در کشور افزایش یافته که این امر در حاشیه سود شرکت‌هایی که ملاس (پسماند چغندر) بیشتری دارند تاثیر خواهد داشت.

قیمت نفت نیز از دیگر عوامل اثر گذار بر این صنعت است. با افزایش قیمت نفت، تقاضا برای سوخت‌های جایگزین افزایش می‌یابد و به همین ترتیب تقاضا برای اتانول بالا رفته و قیمت شکر نیز افزایش می‌یابد. قیمت شکر به عوامل تاثیرگذار بر قیمت نفت حساس است.

نکته: *ملاس عصاره ای غلیظ، تیره و چسبناک، و یک محصول جانبی در روند تهیه شکر از چغندر قند یا نیشکر است. واژه فرانسوی ملاس از واژه لاتین mel به معنی عسل می‌آید. کیفیت ملاس به رسیدگی نیشکر یا چغندر، مقدار شکر استخراجی، و روش استخراج بستگی دارد. در بخش‌هایی از ایالات متحده سورگوم شیرین را به عنوان ملاس می‌شناسند اما سورگوم شیرین ملاس واقعی نیست. در کارخانه‌های ایران از ملاس برای تهیه الکل، سرکه و علوفه استفاده می‌شود.

روند تولید و فروش شرکت‌های قندی: گزارش‌های ماهانه شرکت‌های قندی نشان می‌دهد قند نیشابور بیشترین مقدار تولید و فروش را در میان نماد‌های پربیننده این گروه داشته است. همچنین قند خوی با ۶۳ هزارو۷۹۵ تن تولید بعد از قند نیشابور در رده دوم ایستاده است. میزان فروش این شرکت در دو ماهه سال ۹۹ به میزان ۵۷هزار و ۵۴۴ تن ثبت شده است.شرکت‌های شاهرود، قند خراسان و اصفهان بیشترین تولیدات را بعد از قند نیشابور و قند خوی داشته‌اند و میزان فروش این شرکت‌ها به ترتیب مقدار۵۴هزارو۹۰۸ تن،۳۱هزار و ۱۵۴ تن و ۲۶ هزار و ۱۲ تن را نشان می‌دهد.

بلاتکلیفی شرکت‌های قندی در تامین ارز

صنایع قند یکی از صنایع قدیمی فعال در بازار سرمایه هستند اما این صنایع نیز مانند بسیاری دیگر از صنایع با فراز و نشیب‌های ناشی از تصمیم‌های دستگاه‌های دولتی رو به رو شده‌اند. با صادق قراگزلو، مدیرعامل قند اصفهان درباره‌ پیچیدگی‌های امروز این صنعت گفت‌وگو کرده‌ایم.

روند تولید و فروش صنعت قند تحت تاثیر چه عواملی است؟

وضعیت تولید در صنعت قند به چند عامل بستگی دارد که یکی از عوامل مهم موضوع ماده اولیه یعنی چغندر قند است. چغندر قند نیز خود به تنهایی به چند عامل از جمله تامین به موقع ارزجهت واردات بذر چغندر، قیمت‌گذاری مناسب و به موقع و خرید تضمینی در دولت وابسته است.موضوع بعدی تامین شکر خام است که ظرفیت‌های خالی تولیدرا پوشش می‌دهد اما به دلیل تحریم‌های ناعادلانه کنونی مجبور هستیم از هند شکرخام وارد کنیم که البته در سال جاری بدون تخصیص ارز دولتی انجام می‌شود. به عبارتی باید با ارز نیمایی این واردات انجام شود که تاکنون این ارز تامین نشده است.

تامین ارز برای این صنایع در چه وضعیتی قرار دارد ؟

پس از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی هیچ راهکاری برای تامین ارز نیمایی یا دولتی برای شرکت‌های قندی تبیین نشده است. مساله دیگر این است که تحریم‌ها موجب می‌شود در تامین قطعات مورد‌نیاز کارخانه دچار مشکل شویم. در بحث چغندر پاییزه نیز بحث تناوب کشت در جنوب کشور رعایت نمی‌شود و لازم است جهاد کشاورزی در این باره اقدام کند زیرا میزان برداشت‌ها نسبت به سال گذشته کمتر شده است.

در حوزه تامین ارز پیشنهاد شده ارز نیمایی شرکت‌های قندی را شرکت‌های پتروشیمی تامین کنند که تا این لحظه راهکار اجرایی این شیوه مشخص نشده است. با توجه به افزایش قیمت جهانی شکر فعلا در این زمینه با مشکل مواجه هستیم. به‌طور کلی چنانچه این مسائل رفع شود شرکت‌ها می‌توانند با حداکثر ظرفیت و کیفیت مطلوب تر محصولات خود را تولید کنند زیرا اگر با ظرفیت بالا کار شود از واردات بی نیاز می‌شویم و واردات کمتر شکر خام نیز موجب ذخیره ارزی بیشتر می‌شود.

چه اقداماتی می‌تواند به بهبود بهره ‌وری کارخانه‌ها کمک کند؟

در فرآیند تصفیه شکر خام این نکته حائز اهمیت است که چنانچه شکر خام با ارز دولتی و به‌صورت مالکیتی از طریق شرکت‌های قندی وارد شود طبیعتا هزینه تصفیه آن زیان آور نیست زیرا شرکت‌ها می‌توانند در کنار مصرف چغندر، از شکرخام نیز استفاده کنند. در حال حاضر چغندر کاشت پاییز در بهار امسال از مزارع جنوب کشور در حال برداشت است که با توجه به میزان تولید و ظرفیت ۴هزار تنی قند اصفهان ظرفیت کامل تولید را پوشش نمی‌دهد، بنابراین در کنار مصرف ۲هزار تن چغندر روزانه ۵۰۰تن هم شکر خام تصفیه می‌کنیم بنابراین داشتن شکر خام به‌صورت مالکیتی در این شرایط یک نوع مزیت تلقی شده و به ضریب استحصال شرکت کمک می‌کند.

یکی از موارد بسیار مهم در فرآیند و راندمان تولید شکر از چغندر بستگی به عیار چغندر دریافتی دارد بنابراین اگر عیار بالای ۱۶ باشد با مصرف کمتری از چغندر شکر بیشتری استحصال می‌شود و بر عکس آن اگر عیار چغندر کمتر از ۱۶ باشد در راندمان تولید شکر شرکت تاثیر گذاشته و با مصرف چغندر بیشتری شکر استحصال می‌شود.

در شرکت قند اصفهان به دلیل مطلوب بودن فرآیند تولید، خروجی ملاس بسیار کم است. به موازات آن قیمت ملاس هم در بازار تابع میزان عرضه و تقاضا است. زمانی که صادرات الکل آزاد نبود شرکت‌های قندی در عرضه ملاس خود دچار مشکل بودند و خریدار چندانی در کشور وجود نداشت. اما از زمانی که صادرات الکل آزاد شد قیمت این محصول کمی افزایش یافت.اما به‌طور کل فروش این محصول در عملکرد شرکت قند اصفهان تاثیر تعیین‌کننده‌ای ندارد.

آیا میزان تقاضا برای این شرکت‌ها تغییر کرده است؟

در حال حاضر میزان مصرف کل قند و شکر در کشور ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تن است و سرانه مصرف طی چندسال اخیر چندان رشدی نداشته زیرا مردم از مصرف قند و شکر به دلیل مباحث سلامت فاصله گرفتند، از مجموع ۱۰۰ درصد نیاز کشور به شکر ۲۰ درصد مربوط به مصرف خانوار است و الباقی به‌عنوان کالای واسطه‌ای مصرف می‌شود.

امسال دو نرخ برای شکر اعلام شده که یکی قیمت ۶۳۰۰ تومان مصوب برای شرکت‌های قندی از جمله قند اصفهان است و دیگری نرخ نیمایی برای تجاری است که سهمیه‌های خود را با ارز نیمایی وارد می‌کنند که نرخ آن بالاتر است. بنابراین به دلیل این اختلاف نرخ در حال حاضر فشار درخواست برای شرکت‌های قندی بیش از حد ظرفیت است و قطعا در هفته‌های آینده دچار مشکل خواهیم شد. پیشنهاد انجمن صنفی این بود که قیمت شکر آزاد شود اما مورد موافقت قرار نگرفت.

پروفرمای ۳ میلیون تنی کارخانه‌های قندی

علیرضا محمودی | فعال صنعت قند

با توجه به اقتصاد چندگانه درکشور گاهی با اقتصاد باز و گاهی با اقتصاد بسته مواجه هستیم و منابع‌ هم به‌طور یکسان و باعدالت بین تمام اقشار جامعه از جمله تولید‌کننده و مصرف‌کننده توزیع نمی‌شود.

از سال‌ها پیش نرخ چغندر و شکر دستوری تعیین شده و در حال‌حاضر خرید چغندر نیز با قیمت‌گذاری همراه است و به‌صورت آزاد تعیین نمی‌شود. تناقضی در این صنعت به‌چشم می‌خورد. از طرفی قیمت خرید چغندر در حال‌حاضر دستوری است و بهای واردات شکر آزاد است و این دو همخوانی ندارد. اینها در شرایطی است که شیوه‌ گردش مالی و آزادی عملکرد شرکت‌ها باعث افزایش سودآوری بهتر شرکت‌های قندی می‌شود.

فرض بر این بود که با حذف ارز دولتی و جایگزینی ارز نیمایی به این شرکت‌ها درصدی ارز دولتی اختصاص داده شود تا این صنایع با مشکل واردات شکر خام رو‌به‌رو نشوند؛ اما این امر محقق نشد و کمتر شرکتی توانست ارز نیمایی دریافت کند، در حال‌حاضر هم کشور با کمبود ارز نیمایی نیز مواجه است.

انجمن صنفی قند و شکر تنظیم‌کننده و رصد‌کننده بسیار خوبی برای بازار این کالاست اما در حال‌حاضر هر واردکننده‌ای مجاز به ورود شکر خام شده است و این مساله تحقق تعادل در بازار را دور از دسترس می‌کند، اگر این امر مختص به کارخانه و شرکت‌های قندی بود مدیریت بهتری می‌توانستیم اعمال کنیم. با توجه به آزادی واردات شکر هر وارد‌کننده می‌تواند هزینه‌های خود را محاسبه و سازمان حمایت قیمت را تعیین کند.

از سوی دیگر امسال کشت چغندر افزایش داشته و شرکت‌ها قرارداد‌هایی در حوزه غرب و نیشابور داشته‌اند. بستن قرارداد‌های بیشتر در فصل برداشت ورودی بیشتر به کارخانه‌ها را به دنبال خواهد داشت.به‌طور کلی مصرف سالانه شکر در کشور ۳ میلیون تن برآورد شده که نیمی از آن در داخل از طریق شرکت‌های نیشکری و چغندری در داخل تامین می‌شود و مابقی را نیازمند واردات شکر خام هستیم و اگر ارزی به واردکنندگان اختصاص داده نشود با افزایش دوباره قیمت شکر وکمبود مواجه خواهیم شد.

طبق آخرین گزارش‌ها، شرکت‌های قندی در اوایل خردادماه ۳ میلیون تن پروفرما* دریافت کرده‌اند که دوبرابر تولید داخلی است و واردات بدون تخصیص ارز نیمایی ۳۰۰ هزار تن اعلام شده است. اگر پروفرمای اعلام شده به‌موقع و در زمان نیاز وارد نشود سبب ناهماهنگی بین عرضه و تقاضا می‌شودکه خود افزایش قیمت را به همراه دارد. اگر دولت و سازمان حمایت بتوانند قیمت شکر را تا اواخر شهریور ثابت نگه دارد و تا فصل برداشت چغندر واردات پاسخگوی نیازمندی‌ها در کشور باشد افزایش زیادی در قیمت این کالا در نیمه دوم سال نخواهیم داشت.

همچنین درخصوص تجدید ارزیابی شرکت‌های قندی با توجه به سودآوری خوب شرکت‌های قندی احتمال تجدیدارزیابی برای این شرکت‌ها وجود دارد و ممکن است کارخانه‌های قدیمی به عرصه فعالیت بازگردند و تولید را از سر بگیرند. به‌طور کلی سال‌جاری را سال امیدوارانه‌ای برای تولیدات شکر می‌دانم و می‌توانیم امیدوار باشیم با مدیریت و برنامه‌ریزی درخصوص این صنایع و آموزش‌های لازم به کشاورزان در کشت و برداشت چغندر همانند سال ۹۶ به خود‌کفایی برسیم.

* نکته: پروفرما سندی است که در آن صادرکننده مجموعۀ شرایط پیشنهادی خود را جهت صدور کالا یا کالاهائی معین به واردکننده اعلام می‌دارد.

فرصت افزایش نرخ قند و شکر
همایون دارابی تحلیلگر بازار سرمایه معتقد است در صورت مدیریت درست تولید چغندر قند امکان خود کفایی در بازار‌های داخلی وجود دارد. خود کفایی در این زمینه با توجه به زمینه‌های موجود چندان دور از دسترس نیست و در صورت تحقق آن امکان بازسازی کارخانه‌های قندی را ایجاد خواهد کرد. متن این‌گفت‌و‌گو را در زیر بخوانید.

افزایش نرخ شکر چه تاثیری در سودآوری سال جاری دارد؟

با توجه به اینکه شرکت‌ها حاشیه فروش معقولی دارند و رقم فروش افزایش یافته می‌تواند به درآمد بیشتر شرکت‌ها منجر شود، اما مساله اساسی این است که در حالی که شاهد افزایش قیمت و فروش شرکت‌های قندی، صنایع غذایی و دارویی هستیم باید به قیمت مواد اولیه نیز توجه کنیم. بر این اساس با توجه به اصلاح قیمت چغندر قند باید منتظر افزایش هزینه‌ها در شرکت‌های قندی باشیم و از طرفی در کشور با کمبود چغندر رو به رو هستیم و باعث تحمیل هزینه مضاعف بر شرکت‌ها می‌شود.

ایران یکی از پرپتانسیل‌ترین کشورها برای تولید انبوه شکر است و بازار‌های خوبی از جمله عراق و حاشیه جنوبی خلیج فارس و غرب آفریقا در اختیار ایران است. فاکتورهایی چون منابع آبی، زمین‌های وسیع و تکنولوژی را نیز در اختیار دارد و اگر مدیریتی روی تولید چغندر شود، امکان خود کفایی و بازسازی صنایع قندی نیز وجود دارد.

باید توجه داشت که صنایع قندی سرمایه‌بر هستند واکثر آنها شرکت‌های قدیمی محسوب می‌شوند که به‌خاطر سال‌ها نرخ‌گذاری دولتی و واردات گسترده فرصت بازسازی پیدا نکرده‌اند. بر این اساس می‌توان انتظار داشت افزایش نرخ قند و شکر فرصت بازسازی این شرکت‌ها و از سرگیری تولید را به همراه داشته باشد.

آیا شکرخام وارداتی نیز افزایش قیمت داشته است؟

در حال حاضر با توجه به نرخ ۶۵۰۰ تومانی شکر و با توجه به نرخ ارز نیمایی مشکلات مربوط به واردات و هزینه‌های جانبی واردات این کالا مقرون به صرفه نیست.ما در سال ۹۶ به خودکفایی در تولید شکر رسیدیم و در سال ۹۷ تا حدودی به این مقدار نزدیک بودیم اما متاسفانه در سال ۹۸ به دلیل کشت‌های جایگزین و افزایش در آمد کشاورزان از کشت‌های جانبی به‌خصوص صیفی‌جات، تولید چغندر کاهش یافته و خود کفایی را از دست دادیم.

اما اگر در سال جاری بخشی از شکر خام مورد استفاده صنایع قندی را وارد کنیم دوباره از اوایل مهرماه افزایش قیمت خواهیم داشت زیرا تا حدودی در نیمه اول سال جریان واردات کم خواهد بود و امکان به هم ریختن بازار وجود دارد. البته بازرگانی دولتی و واحد‌های وابسته واردات خوبی انجام دادند و ذخایر بسیار خوبی دارند اما در دراز مدت به خصوص در نیمه دوم سال که مصرف شیرینی‌ افزایش پیدا می‌کند شاهد یک تعدیل دیگر در قیمت شکر برای تعادل بخشیدن به بازار خواهیم بود.

حذف ارز دولتی و جایگزینی ارز نیمایی چه تاثیری بر واردات دارد؟

ما به واردات آنچنان احتیاجی نداریم و اگر مدیریتی در فضای کشت انجام شود و اگر کشت پاییزه در خوزستان به‌عنوان قطب شکر ایران را که از سال‌ها پیش که مرکز شکر خاورمیانه نیز بوده به شیوه‌ای بهینه مدیریت کنیم می‌توانیم به خود کفایی برسیم ضمن اینکه نیاز به برنامه‌ریزی و حمایت از کشاورزان داریم.

در صورت محقق شدن این برنامه در سال آینده به واردات نیاز نیست و ارز نیمایی کفاف هزینه‌های واردات را نخواهد داد و قیمت شکر باید مجددا افزایش پیدا کند اما امیدواریم که خودکفایی در دستور کار قرار بگیرد. این در شرایطی است که نه تنها شکر چغندری توان تامین داخلی دارد بلکه می‌توانیم نیاز عراق و جنوب خلیج فارس را نیز تامین کنیم.

عیار چغندر چه مقدار است و آیا فروش ملاس برای این صنایع سود قابل توجه را داشته است؟

با توجه به شرایط کرونا و استفاده از ملاس برای تولید الکل در دارو‌سازی‌ها، تولید چغندر پاییزه در خوزستان به دلیل بارندگی‌های مناسبی که وجود داشته مطلوب است؛ ضمن اینکه این نوع کشت نیازمند آبیاری کمتری است و صرفه اقتصادی برای کشاورزها دارد. در نتیجه آن مورد استقبال قرار گرفته و شاهد برداشت قابل‌توجهی از این استان هستیم. با این حال عیار متوسط چغندر همچنان پایین بوده زیرا بحث آموزشی و ترویجی برای کشاورزان ضعیف بوده و باید جدی‌تر دنبال و بستر‌های مناسب آن فراهم شود.

عیار چغندر در حال حاضر ۵/ ۱۶درصد است و چغندر بهاره که در بهار در آذربایجان و غرب کاشته می‌شود عیار بهتری دارد، به خصوص بعد از تصمیم مقام رهبری در اختصاص ارز برای مهار آب‌های مرزی در منطقه آذربایجان، کشت چغندر رونق داشته و عیار آن به ۲۰ درصد رسیده است.

آیا برنامه‌ای برای تجدید ارزیابی صنایع قندی وجود دارد؟

شرکت‌های قدیمی عمدتا زمین‌های خوبی در حاشیه شهر‌ها دارند و در حال حاضر ارزش این زمین‌ها افزایش زیادی داشته است.

وضع صنایع قندی در سال جاری را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

وضع صنایع قندی نسبت به پنج سال قبل رو به بهبود است، در صورتی که مدیریت در کشت مورد‌توجه قرارگیرد این روند ادامه پیدا خواهد کرد.