حباب در بورس چقدر قابل پذیرش است؟
آیا می‌توان این رشدهای قیمتی را دلیلی بر وجود حباب در بازار سهام دانست؟ در محافل بورسی استدلال‌های موافق و مخالفی در توجیه رشدهای کنونی شاخص سهام مطرح می‌شود. نیاز به تکرار نیست که طرفداران حباب قیمت سهام، به متغیرهایی چون سودآوری و نسبت قیمت بر درآمد بورس نگاه می‌کنند و آن را همخوان با همین نسبت در بازار پول نمی‌دانند و با افزودن فشار تحریم‌ها، ریزش قیمت‌های جهانی و سایر آسیب‌های ناشی از کرونا در کنار کسری بودجه دولت در سال پیش رو، ظرفیت‌های بنیادی برای سهام قائل نیستند و سقوط شاخص بورس را حتمی می‌دانند.
اما موافقان رونق بورس تحلیل خود را بر عوامل دیگری سوار می‌کنند. این گروه، محدودیت‌های معاملاتی در بازارهای موازی (به خصوص در بازار ارز)، حضور همه‌جانبه دولت در تالار بورس و افزایش بی‌سابقه ضریب نفوذ بازار سرمایه در بین توده مردم را از عوامل پیش‌برنده سهام می‌دانند. این گروه پولی شدن کسری بودجه و همچنین کاهش نرخ سود بانکی به ۱۰ تا ۱۵ درصد را هم در تورم بالای فعلی از دیگر عوامل توجیه‌کننده تداوم رشد قیمت سهام عنوان می‌کنند.
بورس در تسخیر بزرگان
شاخص سهام روز گذشته با رشد ۴/ ۰ درصدی در ارتفاع جدید یک میلیون و ۴۸ هزار واحدی قرار گرفت. این نماگر روز گذشته در یک مسیر رفت و برگشت در نهایت رقمی سبز را نشان داد. در نخستین ساعات معاملاتی بازار شاخص کل با رشد بیش از ۵۵۰۰ واحدی همراه شده بود. در ادامه اما این نماگر افزون بر ۵۷۰۰ واحد از سقف روزانه خود عقب نشست و در محدوده منفی قرار گرفت.
نگاهی به میزان بازدهی ۳۰ شرکت بزرگ بورس تهران که از بیشترین ارزش بازاری برخوردارند، نشان از صدرنشینی نماد معاملات بانک تجارت با رشد ۲۱۶ درصدی در ۳۳ روز معاملاتی سپری شده از سال ۹۹ دارد. این بانک بورسی در حال حاضر بیش از یک درصد از ارزش کل بازار را در اختیار دارد. پس از «وتجارت»، بیشترین رشد قیمت در بازه مذکور از آن نماد معاملاتی بانک پاسارگاد شده است. «وپاسار» در حالی که پایان سال گذشته با قیمت ۳۴۸ تومان مورد دادوستد قرار می‌گرفت، با رشد حدود ۲۰۹ درصدی در سال جدید به ۱۰۷۵ تومان طی معاملات روز گذشته رسید. این شرکت نیز از زیرمجموعه‌های گروه بانک‌ها و موسسات اعتباری بوده و سهمی ۴/ ۱ درصدی از ارزش کل بازار سهام در اختیار دارد. سومین سهم پربازده شرکت‌های مورد بررسی نیز بانکی است. از این رو نماد معاملاتی بانک صادرات نیز ۳۳ روز معاملاتی سال جدید را با رشد ۱۹۵ درصدی سپری کرده است. «وبصادر» از سهمی ۹۵/ ۰ درصدی در بورس تهران برخوردار است.
بعد از این سه نماد بانکی، بیشترین رشد قیمتی در ۳۳ روز معاملاتی گذشته از آن سهام شرکت صنعتی و معدنی چادرملو با افزایش قیمت ۱۶۰ درصدی شده است. کمترین میزان رشد قیمت در میان ۳۰ شرکت بزرگ بورس تهران اما متعلق به رشد ۲۸ درصدی سهام فولاد خراسان است. نماد معاملاتی «فخاس» سهمی۷۴/ ۰ درصدی از ارزش کل بورس تهران دارد. نکته جالب توجه اما این است که در میان شرکت‌های مورد بررسی در سال جاری هیچ شرکتی با افت قیمت مواجه نشده است.
