ایمیدرو مربی است، بازیگر نیست
به گزارش ایراسین، سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران(ایمیدرو) بـا اقدامـات انجام شـده طی یک سـال اخیـر، بـا همـکاری نهادهـای مربوطه، حداقل در ۴۰ تا ۵۰ درصد ثبات ارزی کشور نقش آفرینی کرده است. با عباس نعیمی قائم مقام ایمیدرو دربـاره اقدامات ایمیـدرو در حوزه تامین مالـی طرح های توسـعه بخش معـدن و صنایع معدنی و نیـز نقش ایـن سـازمان درباره ثبـات ارزی کشـور گفتگویی انجام شده است که در ادامه مـی خوانید:
- با توجه به شرایط تحریم های بین المللی، ایمیدرو چه راه کاری را در تامین مالی طرح های توسعه بخش معدن و صنایع معدنی اجرا کرده است؟
بـا توجـه بـه اینکه تحریم های ظالمانه موجب شـده تـا تقریبا نتوانیم طـرح های توسـعه ای را فاینانس کنیم. در چنیـن فضایی ایمیدرو به عنـوان سـازمان راهبـر بخش معـدن و صنایع معدنی موضـوع هدایت سـود شـرکت هـا به توسـعه را بـه میان آورد بـه گونه ای کـه مجامع، سـودها را بـه سـمت سـرمایه گـذاری های جدیـد هدایت تا شـرکت هـای بـزرگ همچـون فـولاد مبارکـه، ملـی صنایـع مـس، گل گهر و چادرملـو، بتواننـد اعتبـار طـرح هـای مـورد هدف ایمیـدرو را تامین کننـد. بـه ایـن معنـا کـه نخسـتین تامیـن مالـی طـرح هـا، توسـط سـهامداران انجـام شـد. گرچـه مبالـغ سـهامداران گـران تریـن وجه محسـوب مـی شـود، امـا به دلیـل اینکه بـه منابـع مالی دیگـر مانند فاینانـس دسترسـی نداشـتیم، این اقـدام، بهترین راهـکاری بود که از طریق آن توانسـتیم برنامه راه اندازی ۳٫۵ میلیارد دلار طرح در سال ۹۸ را بـا همـکاری شـرکت ها اجرایـی کنیم.
بـا ایـن کار ایمیـدرو توانسـت طرح هایـی از جمله آلومینیـوم جنوب، اسکله ۵ بنـدر پارسـیان، کارخانـه ۲٫۵ میلیون تنی گندله سازی توسعه ملی(سناباد)، کنستانتره ۵ میلیون تنی فولاد مبارکه در سنگان و… را راه انـدازی کنـد. در واقع، اگر راهـکار مذکور نبود، این موفقیـت هـا حاصل نمی شـد.
بـا توجـه بـه رهنمودهـای دکتر غریـب پـور در همه جلسـات، تلاش کردیـم وعـده های مطرح شـده حتما عملی شـود. در واقـع معتقدیم اگـر انجـام موضوعی شـدنی نیسـت، بایـد آن را کنـار گذاشـت و اگر امـکان پذیر اسـت، آن را انجـام داد. مهـم تریـن اتفاقـی کـه در دهه فجر امسـال اتفـاق افتاد، ایـن بود که در جلسـه ای کـه بـا مقـام معظم رهبـری داشـتیم، اعـلام راه اندازی فاز آخر الکترود گرافیتی تا پایان امسـال، ایشـان را بسـیار خوشـحال کرد. از نظر فنی، اگر فولاد را ۱۰۰ درصـد در نظـر بگیریـم، الکترود گرافیتی ۴ درصـد از آن را تشـکیل مـی دهـد اما نکته این اسـت که در حال حاضر، برای تامین این ۴درصد، به خارج کشور وابسته هستیم و اگر این ۴ درصد نباشد نمی توانیم فولاد تولید کنیم.اکنون، درصدد راه اندازی این ۴درصد تاثیرگذار هستیم. ماشین آلات آن وارد مجتمع شده و تا پایان امسال، راه اندازی خواهد شد.
- بـا تولیـد الکتـرود گرافیتـی در داخـل، چـه میـزان صرفـه جویـی ارزی خواهـد شـد؟
پیـش بینـی ما این اسـت که با احـداث و راه انـدازی ۶بخش کارخانه الکترود گرافیتی تا سال ۱۴۰۱، کل فرایند تولید الکترود گرافیتی در داخل انجام خواهد شد و در نتیجه، ۴ درصد از ۱۰ میلیارد دلار، صرفه جویی ارزی خواهد شد.
- برای تامین مالی، راهکار دیگری مد نظر دارید؟
درصـدد تاسـیس صندوقی همچـون صندوق لوتوس طلا هسـتیم که مبتنـی بـر طـلا باشـد. بـه ایـن معنـا کـه طـلای زرشـوران را در آن بگذاریـم و اوراق بهـادار چـاپ کنیـم و بـه صـورت یونیـت بـه مـردم عرضـه کنیـم و درنتیجه، تامین مالی بخشـی از طرح هـا از این روش انجام شـود. در حـال حاضـر، تامیـن مالـی کشـور بـا مشـکل مواجـه اسـت. بـه عنـوان مثـال در تامیـن مالـی طـرح آلومینیوم جنـوب از بانـک ها، با مشـکلاتی مواجـه شـدیم. در واقع، بانـک ها توان وام دهـی خیلی بالا ندارنـد. در چنیـن فضایی موضوع تامین مالی از بازار سـرمایه بررسـی شـد. از طرفـی، تامیـن مالـی بـازار سـرمایه با توجـه به اینکـه از نظر مالیاتـی، مـورد قبـول اداره دارایی نیسـت، هزینـه بالایـی دارد. از این رو شـرکت هـای بـزرگ بـا اختصاص سـود سـهام به طرح هـا موجب شـدند تـا طرح ها بـه مرحلـه راه اندازی برسـند. خوشـبختانه اکنون در صنایـع معدنـی، نیـاز ریالـی و ارزی نداریم.
- پیش بینی شـما از موفقیـت اجرای صندوق مذکور چیسـت و بـه نظر شـما، ایـن صندوق تـا چه میـزان نیاز مالـی طرح هـا را تامیـن خواهد کرد؟
بـه اعتقـاد مـن، اسـتقبال خوبـی از این صندوق می شـود. چـرا که از یـک طـرف، مـردم روند بـالا رفتن قیمت طلا را مشـاهده می کنند و از طـرف دیگر، آسـوده خاطر هسـتند کـه صندوق، پشـتوانه محکمی (طـلا) دارد. پیـش بینـی مـی کنـم حداقـل ۵ درصد نیاز مالی از طریـق این صنـدوق تامین می شـود.
- اینکه سـود سـهام شـرکت ها برای اجـرا طرح هـا اختصاص مـی یابد، بایـد برگردد؟
شـرکت هـای بـزرگ در اجـرای طـرح هـا مشـارکت مـی کننـد، بـه ایـن صـورت که طـرح الکتـرود گرافیتـی را به فـولاد مبارکـه و طرح پترولیـوم کک را بـه فولاد خوزسـتان واگذار کردیم. این شـرکت ها از محل سـود تقسـیم نشـده، طرح هـا را راه اندازی می کننـد و در واقع متعلـق به شـرکت ها خواهـد بود. مـا شـرکت هـا را بـه سـمت طـرح هـا هدایت و پـروژه هـا را بـه آنها واگـذار مـی کنیم. همـان گونـه کـه دکتر غریـب پور اشـاره کرده اسـت، نقـش ایمیدرو بایـد از «بازیگـر» به «مربـی» تغییر یابد. بخش خصوصـی باید بازیگر باشـد. ایمیـدرو نبایـد به دنبال احـداث کارخانه فولاد باشـد. کار ایمیـدرو تنهـا انجـام اکتشـاف و فراهم کردن زیرسـاخت اسـت و پـس از آمـاده کـردن ایـن حـوزه ها، آنهـا را برای سـرمایه گـذاری به بخـش خصوصـی واگـذار کنـد. چنیـن رونـدی بـوده کـه طـرح های فـولاد اسـتانی، پترولیوم کک و غیره سـال هاسـت به نتیجه نرسـیده اسـت. مثال دیگر، طرح تیتانیوم کهنوج اسـت که واگذار شـد سـابقه آن بـه زمانـی مـی رسـد کـه ایمیـدرو تاسـیس نشـده بـود. ایـن در حالی اسـت که شـرکت تاسـیس شـده اما ۵درصد پیشـرفت نداشت. واقعیـت ایـن اسـت که ایمیـدرو برای این کار تاسـیس نشـده اسـت. ایـن بایـد هدایت کنـد و نبایـد تصدی گـری کند.
- درباره پیشنهادتان درباره ورود ایمیدرو به بورس بفرمایید؟
اعتقـادم ایـن بـود کـه بخشـی از ایمیـدرو در بـورس عرضه شـود اما بایـد بررسـی شـود که ایـن ایده مشـکلات قانونی دارد یا خیـر. زمانی که در گروه توسعه ملی بودیم، این مجموعه حدود ۱۲۰ شرکت داشت. به بانک ملی تاکید کردیم شرکت های زیرمجموعه را واگذار نکنید. چرا که هنگام واگذاری، خریداران، شرکت های مناسب را انتخاب می کنند و شرکت های با شرایط نامناسب برای بانک می ماند. بنابراین در صـورت تمایـل به واگـذاری، گروه توسـعه ملـی را واگـذار کنیـد تـا همـه شـرکت هـا اعـم از موفـق و ناموفـق بـا هـم واگذار شـوند. بنابرایـن اعتقـاد داشـتم، چنانچـه دولـت مـی خواسـت کاری بـرای واگـذاری انجـام دهد، درصـدی از ایمیدرو را در بـورس عرضه کند. به این معنا که ایمیدرو را شـرکت بورسـی می کردیـم و ۱۰ درصد آن (اعـم از ذوب آهـن، فـولاد مبارکه و ….) را به مـردم واگذار می کردیم. امـا وقتـی شـرکت ذوب آهن بـه تنهایی واگـذار می شـود، همان می شـود کـه الان معدن ندارد و با مشـکلاتی در تامین مـواد اولیه مواجه است. اما وقتی ۱۰ درصد (یعنـی ذوب آهن یا فـولاد مبارکه) واگذار می شود، در عیـن اینکه به اهداف دسـت مـی یابیم، زنجیـره ارزش نیز دچار مشـکل نمی شـود. دنبـال ایـن هسـتیم در صـورت نبـود مانـع قانونـی، ایمیـدرو را وارد بـورس کنیم. وقتی ایمیدرو ۵۰درصد از سهام را داشته باشد با زمانی که ۱۰۰درصد سـهام را داشـته باشـد، تفـاوت چندانی نمی کنـد و تصدی در اختیـار ایمیـدرو اسـت. اما با ایـن اقدام، مـردم با پرداخـت نقدینگی، در منافـع ایمیـدرو شـریک مـی شـوند و از آنجا که مسـئولان باید در مجامـع بـه مـردم توضیـح دهنـد و پاسـخگو باشـند، این رونـد باعث ارتقـای عملکـرد ایمیدرو می شـود.
- راهـکاری کـه ایمیدرو طی یک سـال گذشـته در شـرایط تحریـم بـه کار گرفت، چـه میـزان موفقیت آمیز بود؟
راه انـدازی روش تهاتـری ایـن سـازمان موجب شـد تا میـزان تولید و صـادرات همه شـرکت هـای بخش معـدن و صنایع معدنی نسـبت به سـال گذشـته افزایـش یابـد. بـه عنـوان مثـال، عملکرد شـرکت مس طی ۹ ماه امسال، برابر با ۱۲ ماهه ۹۷ بود. اغلب شرکت های دیگر نیز روند مثبتی را به ثبت رساندند. همچنین، امسـال دارای ثبـات ارزی هسـتیم. ایـن در حالـی اسـت کـه رئیس جمهـور آمریکا اعلام کرد ۳ ماهه می تواند اقتصاد ایران را با مشـکل مواجه سـازد. مـا از همـکاری نهادهـای مختلـف از جملـه بانـک مرکـزی خرسـند هستیم اما می توانم بگویم که ایمیدرو، مسئول حداقل ۴۰ تا ۵۰ درصد ثبات ارزی کشور است. بـا بانک مرکزی تفاهـم کردیم و ایـن نهـاد بـا ما همـکاری کـرد و پذیرفت کـه مـا ارز مورد نیـاز خود را تامیـن و حتـی اعـلام کردیـم کـه اضافـه ارز را به این نهـاد تحویل دهیـم به طـوری که با ارز حاصله، صنایع خودروسـازی فعال شـد. در واقـع، ایمیـدرو بـا ارز خود، نـه تنها بخش معـدن و صنایـع معدنی را فعـال کـرد بلکه شـرکت های سـایپا و ایـران خودرو را نیـز فعال کرد. برنامـه مـورد نظـر دقیق و وسـیع بـود و پـس از آنکه به مقـام معظم رهبـری اعلام شـد، ایشـان از ایـن اقدام تشـکر کردند.
در حالـی کـه اگـر ایـن اتفاق نیفتـاده بود، نـرخ دلار احتمالا بـه ارقام بالاتـری مـی رسـید. وقتـی تقاضـای ارزی این بخـش را برداشـتیم و گفتیـم نیـاز خـود را خودمـان تامیـن مـی کنیـم، بانـک مرکـزی بـا آسـوده خاطـر، سیاسـت هـای پولی خـود را انجـام داد.
- نقش بخش خصوصی در اجرای طرح ها چقدر بوده است؟
همان طور که گفتم نقش ایمیدرو باید اکتشـاف و زیرسـاخت باشـد، بایـد بدانیـم کـه دولـت در شـرایط تحریم همچـون گذشـته توانمند نیسـت. بـه عنوان مثال، بخـش خصوصی را در احداث جاده سـنگان- تربـت حیدریـه مشـارکت دادیـم. چـرا که معتقـد بودیـم وزارت راه و شهرسـازی قـادر بـه اجرای ایـن طرح نیسـت. این بخش برای سـیل زدگان نیـز از طریـق ایمیـدرو، ۱۰۰میلیارد تومان کمک کرد. از آنجـا کـه معتقدیـم ما تنها مسـئول زمـان خود هسـتیم (و نه قبل و نـه بعـد از خود)، خوشـبختانه از زمان ورود دکتـر غریب پور، ارتباط بخـش خصوصـی با ایمیدرو بسـیار نزدیک شـد و شـرکت های بزرگ بخـش معـدن و صنایع معدنی پذیرفتـه اند که ایمیـدرو همچون پدر آنهاسـت. بـه ایـن معنـا کـه اگـر ایمیـدرو خواسـتار کمک بـه جایی شـود، این شـرکت هـا کمک مـی کنند. ایمیـدرو آنقـدر بودجـه نـدارد کـه بتواند همه طـرح ها را اجـرا کند و درنتیجـه، حضـور بخش خصوصی ضروری اسـت.
