مجموع سرمایه و بدهی بانک ها در سال جاری

هدف از بررسی صورت مالی یا صورت وضعیت مالی بانک ها، ارزیابی دوره ای میزان بدهی و دارایی آنهاست تا از این طریق بانک ها بتوانند سیاست ها و برنامه ریزی های آتی را در جهت کاهش هزینه ها و همچنین افزایش درآمدهای مشاع و غیر مشاع اتخاذ کنند. از این رو، در مقاله حاضر بانک های مطرح در سامانه کدال و استراتژی های مدیریتی آنها بررسی می شود تا مشخص شود در زمان همه گیری کووید-۱۹ و تحریم های شدید اقتصادی در سال جاری، کدام بانک ها توانستند کارنامه مالی موفقی داشته باشند.

صورت مالی بانک اقتصاد نوین در شش ماهه نخست ۹۹
خروج از زیان‌دهی و ورود به سوددهی، دستاورد بزرگ بانک اقتصاد نوین در شش ماهه نخست سال ۹۹ می باشد. در این دوره بانک سود خالصی معادل ۱۲ هزار میلیارد ریال شناسایی کرده، در حالی است که حاصل عملکرد بانک در شش ماهه نخست سال ۹۸ زیان ۱۱ هزار میلیارد ریالی بوده است.
سوددهی حدود پنج هزار و ۴۰۰ میلیارد ریالی در بخش درآمدهای مشاع یکی از نکات با اهمیت در عملکرد اقتصاد نوین در نیمه ابتدایی سال ۹۹ است. این موضوع زمانی اهمیت می ‌یابد که بدانیم عملکرد بانک در این حوزه در سال ‌های گذشته همواره زیان‌ده بوده است. جهش حدود هفت برابری درآمدهای مشاع نیز دلیل دیگر در سودآوری بانک اقتصاد نوین است. رشد سنگین درآمدهای ناشی از مبادلات ارزی و همچنین رشد حدود ۱۰ درصدی حساب سایر درآمدها (احتمالاً مربوط به بازگشت هزینه‌های مشکوک‌الوصول یا سوخت ‌شده لحاظ شده در سال‌های قبل) از مهم‌ترین پیشرفت‌ها در حوزه درآمدهای غیر مشاع است.
با این همه، رشد حدود سه برابری هزینه‌ها شیرینی جهش درآمدها را تا حد زیادی کاهش داده است. به لطف تجدید ارزیابی دارایی‌ها و همچنین سودآوری در نیمه نخست سال جاری بانک پس از مدت‌ها زیان انباشته خود را جبران کرده و سود انباشته گزارش کرده است. این موضوع به آن معناست که بانک اقتصاد نوین به احتمال فراوان در مجمع سال آینده، سهامداران خود را پس از سال‌ها به تقسیم سود، مهمان خواهد کرد.

صورت مالی بانک پاسارگاد در شش ماهه نخست ۹۹
روند صعودی درآمدها و سودآوری در بانک پاسارگاد در شش ماهه نخست سال جاری نیز تداوم داشت. مقایسه عملکرد بانک پاسارگاد در این دوره در مقایسه با مدت سال قبل، حکایت از بهبود عملکرد بانک هم در حوزه‌های درآمدی و هم هزینه‌ای دارد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد؛ جمع درآمدهای مشاع بانک در بهار و تابستان ۹۹ حدود ۷ برابر شده که این نرخِ رشد در مقایسه با دیگر بانک‌ها جالب توجه است. در بخش درآمدهای غیر مشاع نیز درآمد شناسایی ‌شده نسبت به شش ماهه ۹۸ حدود ۱۳۹ درصد افزایش داشته که دلیل عمده آن رشد حدود ۷ برابری درآمد حاصل از مبادلات ارزی بوده است.
با وجود این، این موفقیت‌ها در زمینه هزینه‌ها تکرار نشده به گونه‌ای که مجموع هزینه‌های بانک در شش ماهه ۹۹ با رشد ۱۳۹ درصدی همراه بوده است. در مجموع، سود خالص شناسایی ‌شده از سوی بانک در شش ماهه ۹۹ رقم ۳۶ هزار میلیارد ریال بوده که نسبت به سود گزارش شده در صورت‌ های مالی شش ماهه ۹۸ حدود ۴ برابر شده است.

صورت مالی بانک پارسیان در شش ماهه نخست ۹۹
بانک پارسیان نیز از جمله بانک‌هایی است که موفق شده از زیان‌دهی به سوددهی برسد. بررسی جزئیات بیشتر در صورت‌های مالی بانک پارسیان حکایت از آن دارد که عملکرد بانک در حوزه درآمدهای مشاع تغییری نکرده و همانند سال قبل حاصل عملکرد بانک در این دوره حدود ۲۸ هزار میلیارد ریال زیان بوده است.
با وجود این، جمع درآمدهای غیر مشاع بانک در دوره مورد بررسی ۱۸۶ درصد افزایش داشته است. بررسی‌های جزئی‌تر حکایت از آن دارد که این رشد در سه بخش درآمد مبادلات ارزی، درآمد کارمزد و سایر درآمدها بوده است.
جمع هزینه‌ها نیز نسبت به دوره مشابه سال قبل ۱۰۷ درصد رشد کرده که دلیل اصلی آن رشد حدود شش برابری هزینه‌های مشکوک‌الوصول بوده است. با این حال هر چند بانک پارسیان موفق شد زیان ۱۴ هزار میلیارد ریالی شش ماهه ۹۸ را در شش ماهه ۹۹ به سود ۱۴ هزار میلیارد ریالی تبدیل کند، بانک، همچنان با زیان انباشته ۳۹ هزار میلیارد ریالی مواجه است که باید منتظر ماند و دید می‌تواند آن را در پایان سال ۹۹ برساند.

صورت مالی بانک دی در شش ماهه نخست ۹۹
یکی از جالب توجه‌ترین عملکرد‌ها در شش ماهه نخست سال جاری در میان بانک‌ها مربوط به بانک دی است. در این دوره بانک دی سود خالصی معادل ۳۴ هزار میلیارد ریال شناسایی کرده است که این عدد در شش ماهه سال ۹۸ بیش از ۲۵ هزار میلیارد ریال زیان بوده است.
دلیل اصلی تبدیل زیان به سود در بانک دی را باید در سهم بانک از درآمدهای مشاع جست‌وجو کرد. در شش ماهه نخست سال ۹۹ سود بانک در این حوزه رقمی بیش از ۳۴ هزار میلیارد ریال بوده این در حالی است که سهم بانک از درآمدهای مشاع در شش ماهه نخست سال ۹۸ منفی ۱۹ هزار میلیارد ریال بوده است.
علاوه بر آن جمع درآمدهای غیر مشاع بانک نیز در شش ماهه نخست سال ۹۹ نسبت به دوره مشابه سال قبل حدود ۷ برابر شده است.
حذف هزینه‌های مالی و کاهش ۸۳ درصدی هزینه مطالبات مشکوک‌الوصول نیز باعث شده تا جمع هزینه‌های بانک در دوره مورد بررسی با افت ۵۷ درصدی همراه شود. با وجود سودآوری در شش ماهه نخست سال جاری زیان انباشته به جای مانده از سال‌های پیش در این بانک آنچنان سنگین است که بانک با خروج از شمول ماده ۱۴۱ فاصله فراوان دارد.

صورت مالی بانک کارآفرین در شش ماهه نخست ۹۹
بانک کارآفرین در زمره بانک‌های سودده بازار به شمار می‌رود. این بانک در شش ماهه ۹۹ سود خالصی معادل ۳۷۴۲ میلیارد ریال شناسایی کرده که نسبت به نیمه نخست سال ۹۸ حدود ۴٫۵ برابر شده است.
مهم‌ترین دلیل جهش سود در بانک کارآفرین به افزایش قابل توجه درآمدهای مشاع مربوط است. بررسی‌ها نشان می‌دهد درآمدهای مشاع بانک در شش ماهه سال ۹۹ در مقایسه با سال قبل با رشد ۱۶۲ درصدی همراه شده است. در بخش درآمدهای غیر مشاع نیز کارآفرین موفق شد و رشد ۱۳۵ درصدی را به ثبت رساند که افزایش ۱۵ برابری نتیجه مبادلات ارزی در آن تأثیر زیادی داشت.
جمع هزینه‌های شرکت نیز در مدت زمان یادشده ۷۶ درصد رشد داشته که افزایش ۱۷۴ درصدی هزینه مطالبات مشکوک‌الوصول نکته قابل توجه آن است. با این همه بررسی‌ها نشان می‌دهد روند تغییرات سود در بانک کارآفرین از یک نرخ مشخص تبعیت می‌کند که این موضوع این بانک را در زمره بانک‌های بسیار کم ریسک برای سرمایه قرار می‌دهد.

صورت مالی بانک سینا در شش ماهه نخست ۹۹
از معدود بانک‌هایی است که سودآوری آن در شش ماهه نخست سال جاری نسبت به سال قبل کاهش یافته است. در این دوره هر چند سهم بانک از درآمدهای مشاع و همچنین جمع درآمدهای غیر مشاع بانک به ترتیب با رشد ۲۸ و ۸۸ درصدی همراه شده اما افزایش ۳۵ درصدی هزینه‌ها باعث شده است سینا در مجموع از شش ماهه نخست سال قبل ۲۱ درصد کمتر سود گزارش کند.
با این همه عدم شناسایی هزینه مالی و کاهش ۴ درصدی هزینه مطالبات مشکوک‌الوصول از جمله نکات مثبت در عملکرد این بانک است؛ بنابراین در ظاهر بانک به لحاظ نقدینگی با مشکل خاصی مواجه نیست.
به نظر می‌رسد همه چیز در بانک سینا برای رشد سودآوری فراهم است و مدیران باید روی نرخ رشد درآمدهای مشاع و غیر مشاع خود تمرکز بیشتری داشته باشند.

صورت مالی بانک خاورمیانه در شش ماهه نخست ۹۹
این بانک یکی از بهترین و متعادل‌ترین صورت‌های مالی را در بین بانک‌های مورد بررسی دارد. بانک خاورمیانه در شش ماهه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد ۱۲۴ درصدی سهم از درآمدهای مشاع را تجربه کرده است. درآمدهای غیر مشاع بانک نیز ۸۶ درصد افزایش داشته است؛ اما رشد بالای هزینه‌ها باعث شده رشد درآمدها در سود خالص دیده نشود.
بررسی‌ها نشان می‌دهد جمع هزینه‌های شرکت در شش ماهه نخست سال نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۱۹ درصد افزایش یافته که دلیل عمده آن جهش حدود ۴٫۵ برابری هزینه مطالبات مشکوک‌الوصول بوده است. عدم شناسایی هیچ‌گونه هزینه مالی در ترکیب هزینه‌های خاورمیانه نشان از وضعیت مناسب بانک در حوزه نقدینگی دارد.
در مجموع خالص عملکرد بانک خاورمیانه در شش ماهه نخست سال ۹۹ شناسایی سود ۶۳۴۷ میلیارد ریالی بوده است که این عدد در مقایسه مدت مشابه سال قبل حکایت از بهبود ۱۱۱ درصدی دارد.

صورت مالی مؤسسه اعتباری ملل در شش ماهه نخست ۹۹
این مؤسسه بر خلاف سایر مؤسسات مالی و اعتباری دارای مجوز، عملکرد خود را با شفافیت قابل قبول و در زمان‌های تعیین ‌شده در سامانه کدال منتشر می‌کند؛ همچنین به گواهی آمار، مؤسسه ملل در زمینه عملکردی نیز کارنامه قابل قبولی در شش ماهه نخست سال ۹۹ از خود بر جای گذاشته به گونه‌ای که سود خالص آن در این دوره ۱۹۳۵ میلیارد ریال بوده، در حالی که سود خالص دوره مشابه در سال قبل رقم ۱۳۸۴ میلیارد ریال بوده است.
هر چند بخش عمده درآمدهای این مؤسسه از درآمدهای مشاع حاصل می‌شود، با این حال رشد سودآوری مؤسسه در شش ماهه نخست سال ۹۹ مدیون رشد حدود چهار برابری درآمدهای غیر مشاع است.
در بخش هزینه‌ها نیز جمع اعداد نسبت به سال قبل تنها ۹ درصد رشد کرده است. با این حال حدود ۶۴ درصد از سبد هزینه‌ای به هزینه‌های مالی اختصاص یافته است که این موضوع نشان از مشکل نقدینگی در این مؤسسه دارد.

سخن پایانی
با مطالعه صورت های مالی بانک ها در شش ماهه نخست سال جاری مشخص شد که بانک ها در این دوره بحرانی استراتژی های مختلفی از جمله افزایش درآمدهای ناشی از مبادلات ارزی و کارمزد، کاهش هزینه های مالی و بازگشت مطالبات مشکوک الوصول را اتحاذ کرده و زیان خود را به سود تبدیل کرده اند. به طور کلی می توان چنین نتیجه گرفت که درآمدهای ناشی از مبادلات بازار ارز و همچنین کاهش مطالبات مشکوک الوصول، از اصلی ترین عوامل بهبود وضعیت عملکرد بانک ها در زمان همه گیری کووید-۱۹ و تحریم های شدید اقتصادی بوده است.