سبک زندگی سالم در سیره فاطمه زهرا سلام الله علیها

به گزارش بیدنا به نقل از خبرگزاری شبستان، گروه اندیشه: در یک خانواده سبک تعامل و برخورد اعضا با یکدیگر از اهمیت بالایی برخوردار است و معمولا خانواده هایی که از شیوه‌های تعامل درستی نسبت به هم استفاده نمی‌کنند به مشکلات بزرگی بر خواهند خورد. یکی از بهترین سبک‌های تعامل افراد خانواده با یکدیگر را می‌توان در سیره اهل بیت علیهم السلام مخصوصا رفتار و کردار حضرت زهرا سلام الله علیها با خانواده‌اش پیدا کرد که می‌تواند الگویی بسیار مناسب برای همه ما در زندگی‌مان باشد.
با نگاهی به شیوه تعامل حضرت زهرا با همسر و فرزندان که البته رابطه‌ای متقابل بوده می‌توان معیاری درست برای خانواده‌ها ترسیم کرد که با استفاده از آن خانواده‌مان را به سمت آرامش و صمیمیت و همدلی پیش ببریم.

درک متقابل؛ موجب ثبات و آرامش درون خانواده

عدم درک متقابل بین زوجین یکی از مشکلات بزرگی است که امروزه تنش و اختلافات زیادی بین خانواده‌ها ایجاد کرده است. با الهام گرفتن از سیره زندگی حضرت زهرا سلام علیها می‎توان درک شرایط همسر را به بهترین وجه مشاهده کرد؛ در شرایط بد اقتصادی اوایل اسلام آن بانوی بزرگوار به هیچ وجه از همسرش چیزی نخواست که در توان او نباشد و هیچ موقع گلایه و شکایتی نکرد و حتی با پدر بزرگوارشان حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم هم در این باره سخنی نمی‌گفتند. روزی که امام علی علیه السلام از وی پرسید: چرا از رنج گرسنگی و بی غذا ماندن خانه وی را خبردار نکرده، حضرت زهرا سلام الله علیها در پاسخ فرمود: «یا أباالحَسَنِ! إنّی لأَستَحیی مِن إلهی أن اُکَلِّفَ نَفسَکَ ما لاتَقدِرُ عَلَیهِ؛ [۱] ای اباالحسن! من از خدای خود شرم می کنم که به تو تکلیفی کنم که قادر به انجام آن نیستی.» امروزه در زندگی‌های خودمان دیده می‌شود که درصد بالایی از تنش ها از عدم درک متقابل و توقعات زیاد به‌وجود می‌آید به گونه‌ای که توقعات زیاد و چشم و هم چشمی‌ها وقتی در توان همسر نباشد باعث تزریق حس ناامیدی و افسردگی به همه اعضا می‌شود و در نتیجه به پرخاشگری طرفین و تنش ختم می‌شود و آرامش را از این خانواده‌ها خواهد گرفت.
درک کردن شرایط شوهر و همسرداری شایسته به مانند جهاد در راه خداست چنان که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: «جِهادُ المَرْأهِ حُسْنُ التَّبَعُّل؛ [۲] جهاد زن همسرداری نیکوی اوست.» درک متقابل باید دو سویه باشد همان گونه که امام علی علیه السلام هم برای حضرت زهرا سلام الله علیها ارزش بسیاری قائل بودند و هیچ موقع کاری نکردند که آن بانوی بزرگوار ناراحت شوند. بنابراین همه ما‌ با ایجاد درک متقابل در خانواده می‌توانیم خودمان و زندگی مان را به سمت و سوی آرامش و خوشبختی سوق دهیم.

شناخت وظایف و تقسیم کارها

شناخت وظایف و تقسیم بندی کارها باعث کارایی بیشتر و پیشرفت خانواده‌ها خواهد شد. متاسفانه یکی از مشکلات امروز خانواده ها این است که زن و شوهر یا فرزندان به وظایف خود آگاه نبوده و تقسیم بندی کارها هم به شکل صحیح انجام نشده و این باعث سردرگمی و همچنین عدم توازن در خانواده‌ها خواهد شد. در خانواده حضرت زهرا سلام الله علیها تقسیم کارها به شکل صحیح انجام شده بود به این نحو که کارهای خارج از خانه به امام علی علیه السلام محول شده بود و کارهای داخل خانه هم به حضرت زهرا سلام الله علیها سپرده شده بود که آن بانوی بزرگوار از این تقسیم کار بسیار راضی و خرسند بودند و با این احساس رضایت و خشنودی و همکاری باعث بندگی بهتر امام علی علیه السلام شدند چنان‌که پیامبر اکرم از امام علی علیه السلام سؤال کردند: همسرت را چگونه یافتی؟ علی علیه السلام در پاسخ عرض کردند: «نِعْمَ الْعَوْنُ عَلی طاعَهِ اللّهِ؛ [۳] بهترین یار و یاور برای اطاعت و بندگی خدا است.» اگر ما هم نسبت به وظایف مان التفات داشته باشیم و در انجام آنها کوتاهی نکنیم نه تنها احساس رضایت به خودمان دست می‌هد بلکه باعث آرامش بقیه اعضای خانواده هم خواهیم شد.

جامعه سالم در گرو تربیت فرزندان سالم

یکی از مهم ترین نیازهای انسان، دوست داشته شدن و محبت از طرف دیگران است و این نیاز در کودکان و فرزندان‌مان نمود بیشتری دارد به گونه‌ای که اگر این نیاز ‌‌آن‌ها تامین نشود باعث بروز مشکلات جبران ناپذیری در بزرگسالی آن‌ها خواهد شد. حضرت زهرا سلام الله علیها به بهترین وجه این نیاز فرزندانش را تامین و آن‌ها را به بهترین وجه ممکن تربیت کردند. ایشان محبت و تربیت فرزندان را بر هر کاری مقدم کردند چنان که سلمان فارسی می‌گوید: روزی حضرت فاطمه زهرا(س) را دیدم، که مشغول آسیاب کردن گندم است. فرزندش حسین علیه السلام به گریه افتاد و بی‌تابی می‌کرد. عرض کردم: برای کمک به شما، گندم را آسیاب کنم یا بچه را آرام نمایم؟ حضرت فرمود: من به آرام کردن فرزند اولی هستم. شما آسیاب را بچرخانید.» [۴] والدین با الگو قرار دادن سبک برخورد حضرت با فرزندانشان می‌توانند در شکوفا کردن استعداد آنان نقش به سزایی ایفا کرده و فرزندانی مفید برای خود و جامعه تربیت کنند. جامعه زمانی به سمت پیشرفت و رونق پیش خواهد رفت که ما جوانانی سالم و با استعداد تحویل آن بدهیم.

نویسنده: حجت الاسلام سید احسان دهسار، کارشناس سطوح عالی حوزه علمیه قم

پی نوشت:
[۱] بحار الأنوار ، ج ۴۳ ، ص ۵۹ .
[۲] الکافی، ج ۵، ص ۵۰۷٫
[۳] بحارالانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار علیهم السلام، ج ۴۳، ص ۱۷۷٫
[۴] حسینی شاهرودی، سیدمحمد، الگوهای رفتاری حضرت زهرا(س)، تربیت فرزند، ص ۱۴٫