از بورس بیشتر بدانیم …
در دو دهه اخیر، پیچیدگی و تنوع ابزارهای مالی گسترش چشمگیری در اروپا، آمریکا و کشورهای خاور دور داشته، حتی پاره ای از این ابزارها در بازارهای مالی بین المللی مورد معامله قرار گرفته و بازارهای سرمایه در این ارتباط به شدت جهانی شده اند. با جهانی شدن بازارهای مالی در سراسر دنیا، واحدهای اقتصادی که در هر کشور در جستجوی سرمایه و تامین مالی می باشند، دیگر ناچار نیستند خود را به بازار داخلی محدود کنند. پیشرفتهای تکنولوژیک، یکپارچگی و کارآیی بازارهای مالی جهانی را افزایش داده است. پیشرفت وسایل و ابزارهای ارتباطی، مشارکت کنندگان دربازار را در سراسر جهان به هم می پیوندد و در نتیجه می توان سفارش ها را در طول چند دقیقه به انجام رساند. پیشرفت تکنولوژی کامپیوتر، همراه با پیشرفت شبکه ارتباطات، انتقال اطلاعات لحظه به لحظه درباره بهای اوراق بهادار و دیگر اطلاعات ضروری را به سرمایه گذاران، در اغلب نقاط جهان میسر کرده است. بنابراین، بسیاری از سرمایه گذاران می توانند به بازار جهانی نظارت داشته باشند و در عین حال تجزیه و تحلیل کنند که این اطلاعات چه تاثیری بر وضع خطرساز و بازده مجموعه ابزارهای مالی آنها دارد.
تاریخچه بورس:
واژه بورس از نام خانوادگی شخصی به نام وارند بورس گرفته شده که در اوایل سده پانزدهم در شهر بروژبلژیک زندگی می کرد و صرافان شهر در برابر خانه او گرد هم می آمدند و به داد و ستد کالا و پول می پرداختند. بعدها نام او به مکان هایی اطلاق شدکه محل داد و ستد پول، کالا و اسناد مالی و تجاری بوده است.
نخستین مرکز بورس اوراق بهادار جهان، سال ۱۴۶۰ میلادی در شهر انورس کشور بلژیک تاسیس شد. اما باید توجه داشت که اگر شرکت های سهامی متولد نمی‌شدند، بورس هرگز قابلیت تولد نمی‌یافت، در این مورد باید منشأ نخستین شرکت های سهامی را در روسیه تزاری که در سال ۱۵۵۳ و همچنین کمپانی هند شرقی انگلستان در سال ۱۶۰۲ میلادی شکل گرفتند، جستجو کنیم. به هنگام جهش معاملات بورس و تحقق آن، دولت های اروپایی، مانند: انگلستان، آلمان و سوئیس، قوانین و مقررات ناظر بر فعالیت این نهاد را وضع کردند. پیش از اینکه امنیت سرمایه گذاری به خطر افتد، ضمانت اجرای قانون وضع شد تا از هرگونه تقلب و تزویر و پایمال شدن حقوق صاحبان سهام جلوگیری شود.
مزایای شرکت ها در بازار بورس:
یکی از ارکان اصلی محیط عملیاتی شرکت ها، بازار مالی است که از بازارهای پولی و بازارهای سرمایه بوجود می آید. بازارهای سرمایه از بازارهای اوراق بهادار دست اول (بازار اولیه) و بازارهای اوراق بهادار دست دوم (بازار ثانویه) تشکیل می‌شوند. (ریموند پی، ۱۳۸۰)
به لحاظ اقتصادی، یکی از وظایف مهم بازارهای مالی، تسهیل تشکیل سرمایه است. شرکت هایی که درصدد تامین مالی بر می آیند، اوراق بهادار دارایی های مالی خود را در برابر پولی که واسطه های مالی یا خود پس انداز کنندگان می پردازند، مبادله می کنند. سپس شرکت ها آن وجوه را به صورت سرمایه واقعی تبدیل می کنند. فراگرد شکل گیری سرمایه به روش مستقیم و غیرمستقم به قرار زیر است:
بطور کلی بازار دست اول، دو ویژگی عمده دارد:
اول: بازاری است که در آن تشکیل سرمایه صورت می گیرد.
دوم: سهام و اوراق قرضه منتشر شده شرکتها، برای نخستین بار در این بازار عرضه می شوند و مورد معامله قرار می‌گیرند.
در برابر دادو ستدهای بعدی، اوراق بهادار داراییهای مالی در بازارهای دست دوم ثانویه انجام می شود. بنابراین بورس اوراق بهادار یک بازار ثانویه سهام است که در این بازار، سهامی که پیشتر منتشر شده است خرید و فروش می شود. (خدابخش، ۱۳۸۴)
مزایای حضور شرکت ها در بازار ثانویه به قرار زیر است:
- استفاده از معافیت های مالیاتی: شرکت هایی که در بورس مورد پذیرش قرار می‌گیرند تا مادامی که از لیست سازمان بورس و اوراق بهادار خارج نشده باشند، می توانند نسبت به نرخ مقطوع مالیات از ۱۰ درصد معافیت بهره مند شوند.
- امکان افزایش سرمایه از راه بازار و امکان توسعه فعالیت: در بورس به جهت تمرکز سرمایه و تشکیل بازار هدفمند، امکان افزایش سرمایه بسیار ساده تر از زمانی است که شرکت ها در این بازار حضور نداشته باشند و در چنین حالت هزینه های بیشتری را متحمل می شوند.
- انتشار اوراق قرضه: براساس قانون تجارت این امکان برای شرکتهای سهامی عام امکان پذیر است.
- افزایش رقابت: بازار بورس برای شرکت های پذیرفته شده این امکان را فراهم می آورد که سهام آنها مورد معامله قرار گرفته، در برابر رقبای خود ارزش واقعی آنها تعیین شود.
- کسب وجهه و اعتبار: ورود بورس و عبور از فیلترهای نظارتی و کنترلی آن موجب افزایش اعتبار آنها شده، موجبات منافعی را برای شرکت فراهم می سازد.
- ۶٫امکان افزایش دریافت تسهیلات از سیستم بانکی.
- ۷٫استفاده از ارزیابی عملکرد مدیران و کارشناسان بازار.
- تعیین ارزش روزانه کل شرکت توسط بازار.
- ارائه عملکرد تصمیم گیری مدیران با توجه به تغییرات قیمت سهام.
- ایجاد تغییرات اساسی و شفاف سازی در سیستم های گزارش دهی مالی و برنامه ریزی شرکت.
